Wat doet projectleider?

Een projectleider is iemand die erop toeziet dat projecten slagen. Een belangrijke functie, want vrijwel elke organisatie maakt dagelijks gebruik van afgebakende projecten om iets voor elkaar te krijgen. Projectleiders geven leiding aan de mensen die deze uitvoeren. In dit artikel leer je onder meer hoe projectleiderschap eruitziet in de praktijk en wat je nodig hebt om zelf projectleider te worden.

Als projectleider draag je persoonlijke verantwoordelijkheid voor het succes (of falen) van een project. Maar wat zijn nu precies de taken die daarbij horen? En in hoeverre verschillen deze van die van projectmanagers? Lees verder om alle ins en outs te ontdekken van deze essentiële en veeleisende rol.

Wat is projectleiderschap?

Een project omvat het creëren van een uniek product, dienst of resultaat. Belangrijke kenmerken van projecten zijn dat deze tijdelijk van aard zijn en vastgestelde tijdsgrenzen hebben. Projecten worden uitgevoerd binnen vooraf gedefinieerde beperkingen in omvang, tijd, budget en middelen.

Projectleiderschap bestaat uit het betrekken en motiveren van het team bij een project, het zorgdragen voor de behoeften van teamleden tijdens de uitvoering en het handhaven van een vriendelijke en productieve werkomgeving. Een projectleider is betrokken bij het team én de opdrachtgever en draagt de verantwoordelijkheid voor projectresultaten.

Projectleider versus projectmanager

De projectleider en projectmanager voeren allebei projecten uit en zorgen ervoor dat alles wordt afgerond, maar hun rollen zijn niet hetzelfde. Hoewel een projectleider ook een projectmanager kan zijn, is de projectmanager geen projectleider. Er zijn kleine verschillen waarvan je zeker op de hoogte wilt zijn als je van plan bent een van deze twee carrièrepaden te bewandelen.

Wat een projectleider doet

Hier zijn enkele van de belangrijkste verantwoordelijkheden van de projectleider:

• De projectleider begeleidt mensen gedurende het hele project; een projectleider deelt alle basisinformatie over het project en is er altijd indien er problemen ontstaan. Hij of zij begeleidt het team waar nodig bij hun taken.

• De projectleider is gericht op het eindresultaat; hij of zij richt zich op het hoe, waarom en waarvoor. De projectleider zorgt ervoor dat het project op de best mogelijke manier wordt uitgevoerd en dat elk detail klopt.

• De projectleider heeft een visie waarin hij mensen betrekt; hij of zij motiveert het team en geeft hen aanwijzingen en ideeën. Projectleiders zorgen er ook voor dat de sfeer op het werk goed is, zodat het werk productief en met toewijding kan worden uitgevoerd. 

• De projectleider heeft mensen onder zich; de projectleider heeft meer vrijheid dan de projectmanager als het gaat om het geven van orders en het aansturen van mensen; hij of zij leidt het project.

• De projectleider voegt waarde toe aan het project en het team; een projectleider geeft het werk van het team betekenis. Hij of zij geeft mensen het gevoel dat hun werk gewaardeerd wordt en belangrijk is.

Wat een projectmanager doet

Onderstaand zie je hoe de rol van projectmanagers verschilt van die van de projectleider:

• De projectmanager is gericht op het halen van deadlines; er is een project en dat moet tijdig volbracht worden. Iedereen moet zijn/haar werk doen, dat is het belangrijkste.

• De projectmanager heeft een tactische aanpak; hij of zij draagt zorgt voor het budget, de planning, deadlines, de documentatie, het personeel, etc. Projectmanagers zijn er niet om mensen te motiveren, maar om dingen georganiseerd te houden.

• De projectmanager rapporteert over de voortgang; een projectmanager is verantwoordelijk voor het uitbrengen van updates over de voortgang van het project en het aankaarten van mogelijke obstakels.

• De projectmanager rapporteert aan de projectleider; een projectmanager heeft minder vrijheid als het gaat om het aansturen van anderen in het team. Hij of zij behoudt het overzicht en brengt verslag uit, dat is zijn/haar belangrijkste rol.

• De projectmanager zorgt voor de administratie; projectmanagers administreren en synchroniseren het werk om de doelstellingen te halen binnen de vooraf bepaalde kaders.

Taken projectleider

Om een nog beter beeld te krijgen van wat de dagelijkse werkzaamheden van een projectleider, hebben we hieronder enkele concrete taken van projectleiders op een rijtje gezet:

• Communiceren met teamleden: het doorgeven van briefings, het koppelen van dagelijkse taken aan grotere doelen, en het bieden van context en ondersteuning;

• Ervoor zorgen dat het team gefocust en op koers blijft: het aanpakken van eventuele conflicten of knelpunten;

• Een visie rond het project creëren om de teamleden een doel en motivatie te geven;

• Emotionele steun bieden om het team te helpen zich op het einddoel te blijven concentreren;

• Het bevorderen van een werksfeer die helpt het beste uit zijn of haar team naar boven te halen;

• Samenwerken met afdelingshoofden, managers en andere belanghebbenden om teamdoelen te ontwikkelen en taken optimaal te delegeren;

• Ondersteuning bieden voor succesvolle onboarding en opleiding van teamleden;

• Een duidelijke lijst van verwachtingen en doelen opstellen en communiceren;

• Feedback geven op de prestaties van werknemers: zwakke punten of inefficiënties benoemen en ondersteuning bieden bij het verbeteren van lacunes in vaardigheden;

• Samenwerking tussen teamleden stimuleren;

• Teamleden belonen voor hun voortdurende inspanningen en prestaties vieren.

Projectleider salaris 

In Nederland is het gemiddelde salaris voor een projectleider €4.128,- per maand. Als startende projectleider (junior) verdien je zo’n €3.258,- bruto per maand. Als senior is dit gemiddeld €4.969,-. Waar je rekening mee moet houden als het gaat om het salaris van projectleiders, is dat de sector waarin je werkt van grote invloed is. De gemiddelde salarissen die verdiend worden in sectoren als ICT en chemie (met name petrochemie), de bouw, en andere industriële sectoren zijn het hoogst.

Baankansen projectleider

Er zijn momenteel volgens het UWV veel openstaande vacatures in Nederland, maar doordat er ook veel aanbod is, is de actuele baankans op dit moment onbekend. Aangezien bijna elke organisatie continu projecten uitvoert, zijn er altijd wel ergens projectleiders nodig. Met de juiste vaardigheden en enige ervaring, kun je waarschijnlijk zo aan de slag. 

Veel projectleiders worden binnen de eigen organisatie voor projecten gerekruteerd, maar je kunt ook als freelance of gedetacheerde projectleider werken. Doorgroeimogelijkheden vanuit deze functie zijn er ook genoeg. Je kunt bijvoorbeeld operationeel leidinggevende worden of doorstromen naar een andere leidinggevende positie.

Vaardigheden projectleider

Vanzelfsprekend dien je voor een rol als projectleider over de nodige vaardigheden te beschikken. Leiderschapsvaardigheden bijvoorbeeld. Maar dit zijn zeker niet de enige skills die je nodig zult hebben. Hieronder volgen zeven essentiële vaardigheden die je moet ontwikkelen als je projectleider wilt worden:

1. Leiderschapsvaardigheden

Projectleiders zijn de aanvoerders van hun teams. Dit betekent niet dat ze noodzakelijk de beste speler zijn. Het betekent echter wel dat ze weten hoe ze hun team en elk individueel teamlid optimaal instellen op succes.

2. Conflicthantering 

Niets vertraagt een project zozeer als conflicten, maar het volledig voorkomen in (grotere) teams, is bijna onmogelijk. Het kunnen oplossen van conflicten is daarom een kerncompetentie van een goede projectleider.

3. Dienende leiderschapsvaardigheden

Projectleiders zijn zogenaamde dienende leiders. Binnen deze leiderschapsfilosofie is het belangrijkste doel om de behoeften van elk individu te dienen en niet alleen de belangen van het bedrijf. Je helpt niet alleen de groep als geheel te leiden, maar stuurt ook bij op basis van de feedback die je krijgt van teamleden.

4. Motivatietechnieken

Bijna elk project komt in wat men ook wel het “rommelige midden” noemt. Dit is het punt waarop de energie van het begin plotseling verdwijnt en je team het gevoel heeft dat het maar wat aanmoddert. Een goede teamleider is in staat om de tekenen van ontmoediging en zelfs burn-out te herkennen en strategieën te implementeren om ervoor te zorgen dat mensen geïnspireerd en op schema blijven.

5. Communicatieve vaardigheden

Effectieve communicatie is van onmiskenbaar voor projectleiders. Deze skill is bijvoorbeeld nodig om teamleden te kunnen overtuigen om samen te werken op een manier die ze niet gewend zijn, om te kunnen onderhandelen met verschillende belanghebbenden, en om eventuele onduidelijkheden over verwachtingen en doelstellingen weg te kunnen nemen.

6. Het voorstellen en begeleiden van veranderingen

Gedurende een project zullen er ongetwijfeld wijzigingen worden voorgesteld en kan het oorspronkelijke plan enigszins verschuiven. Als projectleider dien je zowel je team daarin te kunnen begeleiden als de opdrachtgever daarin mee te kunnen nemen.

7. Oplossingen creëren

Ten slotte is een goede projectleider niet alleen iemand die problemen signaleert; hij of zij creëert ook oplossingen. Projectleiders zijn in staat oplossingen te presenteren en te implementeren die het team en alle relevante belanghebbenden tevreden stellen.

Ontdek meer op Springest Beroepen

Op Springest Beroepen vind je duizenden beroepen, ingedeeld in dertien verschillende beroepsklassen, zoals ICT, onderwijs en vervoer en transport. In samenwerking met Textkernel, specialist in machine-intelligentie op het gebied van arbeidsmarktinformatie, heeft Springest de benodigde vaardigheden voor elk van deze beroepen verzameld en deze aan de bijpassende opleidingen, trainingen en cursussen gekoppeld. Zo ontdek je in een paar klikken welke skills je nodig hebt voor welk beroep en hoe je deze zo snel mogelijk aanleert.